Háskólinn á Akureyri er fyrsti háskólinn á Íslandi sem býður upp á fagnám til diplómaprófs fyrir starfandi sjúkraliða. Um er að ræða tveggja ára sveigjanlegt nám sem er skipulagt þannig að nemandi sé í starfi samhliða því.
Námið er ætlað sjúkraliðum sem vilja auka þekkingu sína og efla starfshæfni í geðheilbrigðisþjónustu, endurhæfingu og heimahjúkrun.
Einnig er boðið upp á kjörsviðið öldrunar- og heimahjúkrun.
Meginmarkmið námsins er að styrkja og auka þekkingu og færni starfandi sjúkraliða á þörfum einstaklinga með geðsjúkdóma og fjölskyldna þeirra.
Áhersla er á geðhjúkrun, fjölskylduhjúkrun og persónumiðaða nálgun í heildrænni umönnun skjólstæðinga og aðstandenda þeirra. Náminu er ætlað að bæta þekkingu á notkun mismunandi aðferða til samskipta og tryggja þannig gæði í meðferð og fræðslu. Einnig er lögð áhersla á aukna þekkingu á geðsjúkdómum og lyfjafræði tengda þeim, aukna færni sjúkraliða sem hópstjóra og þátttakenda í þverfaglegum teymum.
Námið veitir þekkingu á skipulagi og virkni þjónustukerfa sem eru í boði fyrir þennan hóp, auk notkunar velferðartækni.
Ljúka þarf öllum námskeiðum fyrsta árs áður en nám á seinna árinu hefst. Hámarkstími til að klára námið er þrjú ár.
Þú getur skoðað skipulag námsins í Uglu, kennsluvef háskólans.
Fagnám til diplómaprófs fyrir starfandi sjúkraliða er ný námsbraut í íslensku menntakerfi. Það opnar á möguleika fyrir sjúkraliða að takast á við fjölþættari störf og aukna ábyrgð.
Námið eflir sjúkraliða til að taka þátt í fjölbreyttri teymisvinnu með markvissum hætti.
Námið er áskorun fyrir sjúkraliða sem verða virkir þátttakendur í að móta nýjar starfsleiðir innan heilbrigðis- og velferðarkerfisins.
Félagslíf er mikilvægur þáttur háskólanáms og er félagslíf nemenda við HA öflugt.
Allir nemendur við háskólann eru í Stúdentafélagi Háskólans á Akureyri (SHA) en einnig er hver deild með sitt nemendafélag. Eir er félag heilbrigðisvísindanema og þú getur nálgast nánari upplýsingar um félagið á Facebook.
Krafa er að umsækjandi hafi lokið sjúkraliðanámi, hafi gilt starfsleyfi frá Embætti landlæknis og starfi í heilbrigðisþjónustu. Æskilegt er að umsækjandi hafi að lágmarki tveggja ára starfsreynslu sem sjúkraliði.
Í boði eru tvö kjörsvið og umsækjendur sem starfa nú þegar á kjörsviði umsóknar hafa forgang í námspláss. Athygli er vakin á því að á 2. ári námsins fara nemendur í tveggja mánaða klínískt nám á vettvangi kjörsviðs.
Gögn sem þurfa að fylgja umsókn:
Námspláss er fyrir 15 nemendur og lágmarksfjöldi er 10.
Við viljum benda á að ef fjöldi umsækjenda sem uppfyllir almenn inntökuskilyrði fer yfir fjöldaviðmið verður umsóknum forgangsraðað á eftirfarandi hátt:
Umsækjendum verður svo raðað upp samkvæmt samlagningu þessara þátta og teknir inn í þeirri röð.
Fagnám til diplómaprófs geta nemendur stundað óháð búsetu. Allir fylgja sömu námskrá og námskröfur eru þær sömu.
Fyrirlestrar eru teknir upp og settir á kennsluvef ásamt öðru námsefni.
Skylda er að koma 1-2 sinnum á misseri í stuttar námslotur til Akureyrar.
Á seinna árinu er einnig klínískt nám á hvoru misseri, í tvær vikur (80 stundir) í senn. Klínískt nám fer fram um allt land á starfsstöðvum geðheilbrigðisþjónustu, endurhæfingar- og heimahjúkrunar.
Hér getur þú lesið meira um sveigjanlega námið og séð hvenær námslotur eru.
Nei, en reynsla af slíkri vinnu er kostur. Sjúkraliðar sem starfa við endurhæfingu og í heimahjúkrun geta einnig innritast í námið.
Hverju bætir þetta nám við starfsvið mitt sem sjúkraliði ?
Námið eykur þekkingu þína og færni á sviði samfélagsgeðhjúkrunar og gerir þig tilbúnari faglega til að mæta áskorunum og auka við ábyrgð þína í starfi.
Er hægt að taka bæði kjörsviðin sem eru í boði?
Ekki verður hægt að taka bæði kjörsviðin samhliða að svo stöddu. Ef þú hefur tekið eitt kjörsvið og vilt bæta við þig öðru kjörsviði þá sendir þú beiðni um það til brautarstjóra námsins og það verður tekið fyrir innan námsbrautarinnar.
Fagnám til diplómaprófs fyrir starfandi sjúkraliða er ný námsbraut við HA sem er ákaflega ánægjulegt að hafa fengið að taka þátt í að byggja upp. Þessi nýja námsbraut er frábær leið fyrir starfandi sjúkraliða til að byggja ofan á þekkingu sína og færni. Í náminu er lögð áhersla á eflingu klínískrar færni og þekkingar á samskiptum sem meðferðartæki, sem og á þátttöku í þverfaglegu samstarfi og uppbyggingu fagmennsku. Kjörsvið öldrunar- og heimahjúkrunar, sem fer af stað haustið 2021, er fyrst og fremst hugsað til að auka gæði í heilbrigðis- og velferðarþjónustu til handa öldruðum einstaklingum og fjölskyldum þeirra.
Nemendur læra hér að sinna alhliða heilbrigðisfræðslu, sem felur í sér bæði stuðningsþætti og kennslufærni. Nemendur kynnast helstu hugmyndafræði, kenningum og tækni við að veita fræðslu, jafnt til skjólstæðinga og aðstandenda sem og til samstarfsfólks. Sérstök áhersla er á að nemendur öðlist innsýn í mikilvægi fræðslu tengda forvörnum, heilsu-og valdeflingu fyrir aldraða og fái æfingu í að greina fræðsluþarfir einstaklinga því tengdu. Einnig læra nemendur grunn klínískrar leiðsagnar til að öðlast færni sem klínískir leiðbeinendur. Markmiðið með námskeiðinu er að nemendur geti skipulagt, framkvæmt og fylgt eftir fræðslu og kennslu á víðum grundvelli og hafi þekkingu á grunnþáttum náms fullorðinna.
Námskeiðið snýst um samskiptafærni og samstarfsfærni við notendur/skjólstæðinga og samstarfsfólk þar sem fjallað er um helstu hugmyndir, kenningar og aðferðir er lúta að faglegum samskiptum og tengslum. Meðal annars er fjallað um þverfaglega teymisvinnu og rýnt í hlutverk ólíkra fagstétta innan velferðarkerfisins. Kynntar eru helstu aðferðir í viðtalstækni og nemendur æfa sig í að beita þeim. Nemendur rýna í eigin samskiptahætti og læra að nota samskipti á meðvitaðan hátt til að ýta undir og styrkja ákveðna færni og eiginleika til að takast á við margbreytilegar kröfur þess að vera fagmaður í krefjandi störfum. Auk þess er mikilvægi sjálfsþekkingarfærni og slökunar kynnt fyrir nemendum.
Markmið námskeiðsins er að nemandi öðlist þekkingu á helstu kenningum og aðferðum stjórnunar til að þeir öðlist sjálfsstyrk í hlutverki leiðtoga og hæfni í sjálfsígrundun. Tilgangurinn er að nemendur fái í hendur verkfæri til að styrkja sig í hlutverki leiðtoga, til að sinna verkefnastjórn og gæðastjórnun innan afmarkaðra eininga á vinnustað og á sama tíma vera virkir þátttakendur í þverfaglegri teymisvinnu. Farið verður í helstu þætti sem þurfa að vera til staðar við skipulag og þátttöku í slíkum teymum auk þjálfunar í markmiðssetningu.
Einnig munu nemendur læra um helstu þætti í umgjörð, skipulagi og stefnumótun í velferðarþjónustu á Íslandi.
Í námskeiðinu skoða nemendur eigin námsmarkmið, hæfileika, umhverfi og aðferðir til að læra. Kenndar eru mismunandi aðferðir til náms og leiðir til farsællar samvinnu í nemendahópi. Nýtt eru ýmis verkfæri úr iðjuþjálfunarfræði fyrir nemendur til að rýna í eigin viðhorf, vanamynstur, hlutverk og umhverfi. Nemendur gera áætlanir um hvernig þeir mæta kröfum námsins og efla eigin þekkingu, leikni og hæfni.
Markmiðið er að nemendur fá innsýn inní helstu kenningar og hugmyndafræði um hvernig hægt er að nota samskipti sem meðferðartæki. Áhersla er á að nemandi öðlist skilning á mismunandi þörfum einstaklinga og lausnaleit í samskiptum, jafnt við skjólstæðinga sem og aðstandendur og fjölskyldur. Nemendur læra hvernig á að takast á við krefjandi atferlistruflanir hjá einstaklingum með heilabilun eða fíknisjúkdóm og sérhæfðan stuðning við aðstandendur. Sérstök áhersla er á að nemendur öðlist þekkingu og færni í að beita sérhæfðum samskipta aðferðum sem virkri meðferð einstaklinga, auk aðlögunar umhverfisþátta.
Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist greinagóða þekkingu á hvernig umönnunarumhverfi, og stuðningur við að skipuleggja rými og viðverustað hefur áhrif á öryggi og lífsgæði fólks. Fjallað verður um þá þætti sem hafa áhrif á umönnunarumhverfi, allt frá einstökum hjálpartækjum til staðsetningar, öryggi heimila og öryggisbúnaði innan heimila. Ásamt hvernig stuðla megi að öruggu og góðu vinnuumhverfi. Farið verður yfir hvernig skráning á lífssögu skjólstæðinga getur stuðlað að auknum lífsgæðum, félagslegri þátttöku og sjálfræði. Nemendur kynnast mismunandi aðferðum sem notaðar eru, s.s. nýsköpun og velferðartækni og fjarheilbrigðisþjónustu. Fá kynningu á tæknilegum lausnum sem fólk getur nýtt sér til þess að stuðla að sjálfræði og félagslegri þátttöku og lífsgæðum á eigin forsendum. Nemendur æfa sig í að greina þörf fyrir og skipuleggja umhverfi sem stuðlar að færni og lífsgæðum.
Í námskeiðinu verður farið yfir hugmyndafræði geðhjúkrunar og sögu geðhjúkrunar á Íslandi. Ennfremur munu nemendur læra um helstu geðraskanir, geðsjúkdóma, og einkenni þeirra. Samhliða því verður farið yfir hjúkrun fólks með almennar geðrænar áskoranir, mikilvægi góðs meðferðarsambands og uppbyggingu ólíkra meðferðarforma. Einnig munu nemendur öðlast grunnþekkingu í geðlyfjafræði og helstu flokkum geðlyfja, aukaverkunum og eftirliti með þeim. Þá læra nemendur í þessu námskeiði um færni- og heilsufarsmat og framkvæmd þeirra auk þess að kynnast notkun lista til skimunar á aukaverkunum, einkennum ákveðinna geðsjúkdóma og framkvæmd geðskoðunar. Markmiðið er að nemendur skilji mikilvægi heildrænnar nálgunar í uppbyggingu meðferðaráætlana fyrir fólk með geðrænar áskoranir sem og skráningu og notkun hjúkrunarferlisins. Nemendur læra einnig grunnþætti í umgengni, geymslu á lyfjum og eftir hvað kerfum lyfjaherbergi eru sett upp. Einnig hvernig gefa á notendum heilbrigðisþjónustu skömmtuð lyf á öruggan hátt um munn, á húð, sem augndropa, nefúða og stíla í endaþarm eða leggöng og skrái á viðeigandi hátt. Þá læra nemendur lyfjagjöf skammtaðra lyfja undir húð og í vöðva. Tilgangur tveggja vikna klínísks tveggja vikna klínísks náms er að nemendur fái tækifæri til að tengja saman fræðilega þekkingu námskeiðsins og framkvæmd hennar í raunverulegum aðstæðum.
Námskeiðinu er ætlað að fræða nemendur um tengsl samfélags og heilsu, bæði almennt (hugtök, kenningar, rannsóknir) og sértækt, um efni sem varðar félagslega áhrifaþætti heilbrigði og veikinda. Fjallað er m.a. um samband samfélags- og menningargerðar og heilsu, félagslegt skipulag heilbrigðisstofnana og heilbrigðiskerfis, faghópa heilbrigðisþjónustunnar, sjúkdómsvæðingu, heilbrigðisviðhorf, sjúklingshlutverkið, frávik, félagslega dreifingu heilsu og sjúkdóma, og samskipti sjúklinga og fagaðila.
Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist hagnýta þekkingu á helstu kenningum í öldrunarhjúkrun með áherslu á heildræna persónumiðaða nálgun í umönnun aldraðra. Tilgangurinn er að nemendur verði færir um að greina þarfir og beita lausnamiðaðri og einstaklingshæfðri nálgun í þeim tilgangi að viðhalda og efla lífsgæði aldraðra. Kynntir verða helstu þættir viðhaldsþjálfunar og endurhæfingar og lögð áhersla á gildi fjölskylduhjúkrunar í heildrænni nálgun. Einnig verður fjallað um siðferðileg viðmið og stefnumótun í málefnum aldraðra. Auk þess verða gæðastuðlar og RAI-mat kynnt fyrir nemendum og fjallað um nytsemi þeirra í uppbyggingu þjónustu við aldraðra, heimahjúkrun sem og á hjúkrunarheimili.
Markmiðið er að nemendur fái innsýn inní helstu líkamlegu, andlegu og félagslegu þætti sem eru viðfangsefni farsællar öldrunar. Í því samhengi læra nemendur um lífeðlisfræðilegar breytingar og áhrif þeirra á heilsu og virkni á efri árum. Fjallað verður um algenga langvinna sjúkdóma aldraðra með sérstakri áherslu á sykursýki, gigtar-, öndunarfæra-, hjarta- og æðasjúkdóma, Parkinson, þunglyndi og heilabilun auk heyrnar- og sjónskerðingar. Í því samhengi læra nemendur einnig um möguleg og mismunandi áhrif þessara sjúkdóma á virkni og alhliða lífsgæði aldraðra. Þá læra nemendur í þessu námskeiði um færni- og heilsufarsmat og framkvæmd þeirra auk þess um gerð áhættumats er kemur að þáttum eins og byltuhættu, húðheilsu, næringarástands, verkja, geðheilsu o.s.frv. Markmiðið með því er á að efla færni nemenda við að meta þörfina, framkvæma matið og nýta slík matstæki við skipulag umönnunar og þjónustu við aldraða með öryggi og bætt lífsgæði aldraðra í huga. Tveggja vikna klínískt nám er skipulagt í samræmi við lokamarkmið námsins. Tilgangur þess er að nemendur öðlist hæfni til að takast á við raunverulegar aðstæður í heimahjúkrun og á öldrunarstofnunum, búa nemendur undir aukna ábyrgð og sjálfstæði í störfum sínum.
Markmiðið með námskeiðinu er að nemendur öðlist þekkingu og færni í að nota heildræna nálgun fjölskylduhjúkrunar og aðferðir endurhæfingar í meðferð skjólstæðinga með geðsjúkdóma. Í námskeiðinu læra nemendur um hugmyndafræði fjölskylduhjúkrunar og þau úrræði sem standa fjölskyldum til boða þegar einstaklingur greinist með geðsjúkdóm. Sérstök áhersla er á samskipti fjölskyldu og meðferðaraðila og í því samhengi verður fjallað um algeng viðbrögð innan fjölskyldna skjólstæðinga með geðsjúkdóma. Nemendur munu einnig fá innsýn inn í hugmyndafræði endurhæfingar og notagildi hennar í uppbyggingu meðferðar fólks með geðsjúkdóma. Í því samhengi kynnast nemendur helstu endurhæfingarúrræðum geðheilbrigðisþjónustu og öðlast getu til að útskýra hlutverk heilbrigðiskerfisins í endurhæfingu og meðferð geðsjúkra. Nemendur kynnast hugtakanotkun innan geðheilbrigðisþjónustu. s.s. heilsu- og valdeflingu meðal notenda geðheilbrigðisþjónustunnar. Einnig verður í námskeiðinu sérstök áhersla á að nemendur læri sértækan stuðning við einstaklinga eftir áföll, ofbeldi og sorg, þ.m.t grunnatriði áfallamiðaðrar nálgunar (e. Trauma informed care). Tilgangur tveggja vikna klínísks náms er fyrst og fremst að gefa nemendum tækifæri til þátttöku í fjölskylduhjúkrun auk skipulagningar endurhæfingar fólks með geðsjúkdóma. Auk þess fá nemendur kennslu og þjálfun í sýkingavörnum, uppsetningu þvagleggs, æðaleggja, blóðtöku, blóðræktun, og sárameðferðum sem miðað er við að þeir þjálfi áfram í klíníska náminu ásamt því að gefa skömmtuð lyf á öruggan hátt samkvæmt kennslu og hæfnimarkmiðum sem skilgreind eru í námskeiðinu Geðhjúkrun og geðlyfjafræði (GOG0109)
Markmiðið með námskeiðinu er að nemendur öðlist þekkingu og færni í geðhjúkrunarmeðferð fólks með sértækar þarfir af ýmsum orsökum. Í námskeiðinu læra nemendur um helstu geðraskanir barna og unglinga, meðferðir við þeim og helstu hugtök í því samhengi. Áhersla er á að hvaða leiti geðraskanir geðrænar áskoranir þessa aldurshóps eru frábrugðnar geðrænum áskorunum hjá fullorðnum. Fjallað verður um aðferðir til samvinnu við foreldra/forráðamenn barna og unglinga með áherslu á fræðslu og stuðning. Í námskeiðinu munu nemendur einnig kynnast helstu nálgunum geðhjúkrunar í meðferð fólks með áfengis- og vímuefnavanda, hjúkrunarferlinu sjálfu og mikilvægi einstaklingshjúkrunar í því samhengi. Markmiðið er meðal annars að nemendur öðlist þekkingu og færni í mikilvægustu þáttum fræðslu og stuðnings þessa skjólstæðinga-hóps og aðstandenda þeirra auk með áherslu á skaðaminnkandi nálgun. Nemendur munu einnig öðlast grunnþekkingu á átröskunum og ólíkum meðferðarleiðum með áherslu á hjúkrunarmeðferðir. Einnig verður bætt við þekkingu nemenda á grundvallarþáttum geðhjúkrunar aldraðra sérstaklega og einstaklinga með tauga- og þroskaraskanir, með samskipta- og stuðningsþætti að leiðarljósi. Í námskeiðinu munu nemendur einnig taka virkan þátt í umræðum um helstu siðferðilegu álitamál er varða fólk með geðrænar áskoranir auk innsýnar í lagaleg réttindi þeirra og áskoranir því tengdu.
Námskeiðinu er ætlað að skapa vettvang fyrir nemendur til að læra um þau áhrif sem öldrun hefur á heilsu, líðan, lífsgæði og þjóðfélagsstöðu. Fjallað er um hlutverk, úrræði og ábyrgð sjúkraliða við mat á hjúkrunarþörfum, ástandi og aðstæðum aldraðra og fjölskyldna þeirra bæði á hjúkrunarheimilum og í heimahúsum. Nemendur fá einnig innsýn inn í hvernig setja á fram tillögur að hjúkrunarmeðferðum, framfylgja eftirliti með framkvæmd þeirra og mikilvægi endurskoðunar. Námskeiðið inniheldur tveggja vikna klínískt nám þar sem lögð verður sérstök áhersla á almennar sýkingavarnir, framsetningu hjúkrunarmeðferða, framkvæmd, mat og eftirfylgni, auk þjálfunar í verklegum þáttum. Nemendur fá því kennslu og þjálfun í grunnþáttum uppsetningu og umhirðu þvagleggs og æðaleggs, framkvæmd blóðtöku og sárameðferðum.Nemendur þjálfa sig einnig áfram í klíníska náminu gefa skömmtuð lyf á öruggan hátt samkvæmt kennslu og hæfnimarkmiðum sem skilgreind eru í námskeiðinu Öldrun, lyfjaumsjón og sérhæfar meðferðir ÖLD02052
Tilgangur þessa námskeiðs er að gera nemendur hæfari til að takast á við raunverulegar aðstæður í heimahjúkrun og á öldrunarstofnunum, búa þá undir aukna ábyrgð og sjálfstæði í störfum sínum.
Í námskeiðinu læra nemendur um lyfjameðferðir og sérhæðar meðferðir fyrir aldraða. Rýnt er í lyfjafræði með tillit til öldrunar, og farið yfir hvernig hækkaður aldur hefur áhrif á lyfjahvörf, lyfhrif, milliverkanir, aukaverkanir og meðferðafylgni. Í því samhengi fá nemendur innsýn inn í þá þætti sem skipta máli við lyfjagjöf hjá öldruðum, svo sem skammtastærðir, milliverkanir, mikilvægi réttrar tímasetningar við lyfjagjöf og áhrif fíknisjúkdóma á verkun lyfja. Nemendur munu öðlast þekkingu á algengustu lyfjaflokkum sem notaðir eru af öldruðum, svo sem hjartalyf, öndunarfæralyf, húðlyf, meltingarfæralyf, verkjalyf, gigtarlyf, sykursýkislyf, sýklalyf, geðlyf, Parkinsonlyf og Alzheimerslyf. Nemendur læra einnig grunnþætti í umgengni, geymslu á lyfjum og eftir hvað kerfum lyfjaherbergi eru sett upp. Einnig hvernig gefa á notendum heilbrigðisþjónustu skömmtuð lyf á öruggan hátt um munn, á húð, sem augndropa, nefúða og stíla í endaþarm eða leggöng og skrái á viðeigandi hátt. Þá læra nemendur örugga lyfjagjöf skammtaðra lyfja undir húð og í vöðva. Nemendur munu einnig öðlast þekkingu á verkjum, verkjamat og verkjameðferð hjá öldruðum. Þá verður fjallað um meðferðatakmarkanir hjá öldruðum, líknarmeðferðir og lífslokameðferðir og siðferðileg sjónarmið sem þarf að hafa í heiðri í því tilliti.
Kristín er brautarstjóri fagnáms til diplómaprófs fyrir starfandi sjúkraliða. Hún tekur vel á móti þér og svarar þeim fyrirspurnum sem þú kannt að hafa.
Áslaug er verkefnastjóri fyrir framhaldsnám í heilbrigðisvísindum og fyrir fagnám fyrir starfandi sjúkraliða og forstöðumaður Heilbrigðisvísindastofnunar HA. Hún tekur vel á móti þér og öllum þeim fyrirspurnum sem þú kannt að hafa til hennar. Meira um Áslaugu Lind.